szare szeregi

SZARE SZEREGI

HARCERSTWO WIELCY TEGO OKRESU POZOSTALE INFORMACJE

Harcmistrz Stanisław Broniewski

Stanisław Broniewski urodził się 29 grudnia 1915 r. w Warszawie. Oprócz pseudonimu ,,Stefan Orsza” używał kilku innych, jak np. ,,K. Krzemień”. Skończył studia ekonomiczne w Poznaniu i przed wybuchem drugiej wojny światowej pracował m.in. w banku.

W wieku 13 lat wstąpił do 3. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. ks. Józefa Poniatowskiego – właśnie wtedy rozpoczęła się jego przygoda z harcerstwem. Podczas drugiej wojny światowej wsławił się jako komendant warszawskiej chorągwi, dowodzący akcją pod Arsenałem 26 marca 1943 r. Kilka dni później, aresztowano naczelnika Szarych Szeregów, Floriana Marciniaka, co zmusiło do wybrania nowego przywódcy organizacji. Został nim właśnie Stanisław Broniewski. To pod jego zwierzchnictwem Grupy Szturmowe dokonały największych i zarazem najgłośniejszych czynów zbrojnych. Były to m.in.: akcja polegająca na odbiciu więźniów pod Celestynowem, zamachy na Franza Kutscherę i Wilhelma Koppego, szturm na posterunek policji pod Sieczychami, wysadzenia mostów oraz pociągów.

,,Orsza” wprowadził w organizację Szarych Szeregów kilka zmian. Od tej pory harcerze z drużyn ,,Zawiszy” zajmowali się pocztą powstańczą, a chłopcom z ,,Bojowych Szkół” powierzył Wojskową Służbę Społeczną. Utworzył również dwa bataliony: batalion ,,Zośka” i batalion ,,Parasol”, które znane są z odważnej walki podczas powstania warszawskiego. W ten sposób Szare Szeregi stały się nie tylko organizacją działającą przeciwko hitlerowcom, ale również organizacją wychowawczą.

Naczelnikiem Szarych Szeregów był do dnia kapitulacji Warszawy (3 października 1944 r.). Po klęsce powstania warszawskiego został aresztowany i trafił do obozu w Bergen-Belsen. W roku 1945 był komendantem Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Rok później wrócił do kraju i znów zajął się organizacją. Cały czas namawiał młodych harcerzy i harcerki do samokształcenia się oraz doskonalenia własnego charakteru i postawy, a także rozwoju zawodowego.

,,Orsza” został odznaczony wieloma prestiżowymi medalami i orderami m.in.: Krzyżem Orła Białego, Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem za Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami.

Stanisław Broniewski zmarł 30 grudnia 2000 r. w miejscowości Wesoła pod Warszawą. Jego pogrzeb odbył się 9 stycznia 2001 r. na warszawskich Powązkach.